پاورپوینت برنامه‌ریزی برای شهرهای بدون مانع

بخشی از مطلب
برخی موانع موجود در شهرها
برخی از موانع متداول در محیط‌های شهری عبارتند از:
اختلاف سطح پیاده‌رو با خیابان2و رمپ‌ها و گذرگاه‌ها با شیب زیاد؛
نبود فضای پارکینگ کافی، مناسب و در دسترس؛
‏عدم استفاده از رنگهای متضاد و مصالح ‏مختلف برای پلکان، ورودی‌ها، سطوح شیبدار و محل ورود عابر پیاده به خیابان؛
عدم برف‌روبی مناطق نزدیک به بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، تقاطع‌ها، ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی و تسهیلات همگانی؛
کافی نبودن مناطق سوار و پیاده شدن برای کاربران معلول؛
فقدان علائم ترافیکی ویژه معلولان و نابینایان؛
نورپردازی نامناسب برای افراد نابینا و کم‌بینا؛
علائم نامشخص و عدم دسترسی به اطلاعات مورد نیاز؛
تابلوهای تبلیغاتی نصب شده در معابر باریک و سایر فضاهای عمومی.
طراحی شهر بدون مانع با کاربرد اصول طراحی جهانی
طراحی جهانی یک مؤلفه مهم در مدیریت شهری، برنامه‌ریزی برای کاربری زمین و تصمیم‌‌گیری‌ در مورد ساخت ‌و ساز است که اگر در مراحل اولیه برنامه‌ریزی و توسعه گنجانیده شود مقرون به صرفه خواهد بود. برخی ایده‌های طراحی جهانی که شهرداری‌ها، طراحان، معماران، پیمانکاران و دیگر ذینفعان در ساخت ‌و‌ سازهای جدید، برای ایجاد محیط‌هایی در دسترس باید مد نظر داشته باشند عبارتند از:
 
حمل‌ونقل: ·حمل‌ونقل و زیرساخت مرتبط با آن، اغلب موانع ناخواسته‌ای را بوجود می‌آورند که حرکت افراد معلول را محدود می‌کنند. این موانع می‌توانند با استفاده از طراحی جهانی کاهش یابند یا از بین بروند. وسایل حمل‌ونقل‏ عمومی باید به نحوی ساخته شوند تا معلولینی که بر روی صندلی‏ چرخدار نشسته‏اند بتوانند راحت‏ وارد آنها شده و در محل مناسب‏ قرار گیرند. در داخل این وسایل‏ باید حداقل سه صندلی در ورودی‌های اصلی برای معلولین،‏ سالمندان و زنان باردار اختصاص‏ داده شود. ایستگاه نیز باید هم‌سطحِ‏ کف وسیله نقلیه قرار گیرد. در غیر اینصورت می‏توان از سطوح شیب‌دار مورب یا صفحات متحرک‏ که متصل به‏ وسیله نقلیه هستند، استفاده   نمود.

مناطق پارکینگی: طراحی بدون مانع باید پارکینگ کافی برای معلولان را در داخل و خارج از خیابان تأمین نماید. شهرداری‌ها باید دارای آیین‌نامه‌هایی باشند که مجوز پارکینگ رایگان را برای فرد معلول در محل صادر ‌کنند. پارکینگ‌های ویژه معلولان و منطقه سوار و پیاده‌ شدن آنها باید نزدیک ورودی‌ها واقع شده، با علائم ویژه مشخص گردند و از ابعاد مناسبی برخوردار باشند.
 
 
 
جداول، لبه‌های کناری پیاده‌رو و شیب‌‌راهه‌های ورودی: جداول و کناره‌راه‌های همسطحِ خیابان و شیب‌راهه‌های ورودی با شیب ملایم، بدون لغزندگی و دارای نرده، ایمنی افراد نابینا و کسانی که از صندلی چرخدار و دیگر ابزار کمکی مثل عصا و واکر برای تحرک استفاده می‌کنند را تضمین می‌نماید. جداول و کناره‌راه‌های مسطح موجب دسترسی بهتر کالسکه نوزادان، چرخ‌دستی‌ها و هر وسیله چرخدار دیگر به پیاده‌رو می‌شود.
 
علائم ترافیکی یا گذرگاه‌های عابر پیاده: شهرداری‌ها موقع نصب و به‌روزرسانی چراغ‌های راهنمایی باید زمان عبور از خیابان را به اندازه کافی طولانی ‌کنند تا امکان عبور ایمن افراد معلول فراهم آید. دکمه‌ها یا کنترل‌کننده‌های حسگر چراغ‌های راهنمایی برای دسترسی بهتر افراد نشسته بر صندلی‌ چرخدار باید در یک ارتفاع استاندارد و پایین نصب گردیده و در مکان‌های دارای مانع مثلاً نزدیک باجه‌های روزنامه‌فروشی واقع نشوند.
 
علائم شنیداری: علائم ترافیکی شنیداری برای عبور افراد نابینا از یک طرف به طرف دیگر خیابان طراحی شده‌اند. سیگنال‌های صوتیِ مسیر شمال و جنوب باید متمایز از سیگنال‌های صوتیِ مسیر شرق و غرب باشند تا مانع از سردرگمی این افراد شوند.
 
امکانات تفریحی و سایر امکانات عمومی: شهرداری‌ها باید نقش مهمی در افزایش دسترسی عموم به انواع فعالیت‌های اوقات فراغت ایفا ‌کنند. دسترسی شهروندان به کتابخانه‌های عمومی، زمین‌های بازی، بوستان‌ها، باغ وحش و دیگر امکانات تفریحی، بهبود کیفیت زندگی و رفاه کل جامعه را در پی خواهد داشت.
 
طراحی چشم‌انداز‌ها و پرچین‌ها: طراحی مؤثر چشم‌انداز‌‌ها و پرچین‌ها می‌تواند مردم کم‌بینا یا نابینا را به سمت ورودی‌ها هدایت کند. برای مثال بوته‌های کاشته شده در دو طرف ورودی‌ها، مسیریابی را آسان‌تر می‌کند. با این حال، از کاشت گیاهان خاردار یا درختان میوه به دلایل ایمنی باید اجتناب نمود.
 
پیاده‌روها، معابر و مسیرها: وجود مانع در معابر، حرکت تمام افراد به خصوص افراد معلول را دشوار می‌سازد. اختصاص فضای خاصی برای جانمایی اقلامی مانند تابلوهای تبلیغاتی، گلدان‌ها، دکه‌های روزنامه و پایه‌های روشنایی در پیاده‌روها یک شیوه مطلوب برای پیاده‌روهای بدون مانع است. پیاده‌روها، معابر و مسیرهای قابل دسترس باید از سطح، شیب و کف‌پوش مناسبی برخوردار باشند.
 
مبلمان خیابانی و تسهیلات: مبلمان خیابان شامل نیمکت، تیرهای چراغ برق، علائم، ایستگاه‌های اتوبوس، باجه‌های تلفن، گلدان‌ها و شیرهای آب شُرب می‌شود. مبلمان خیابانی باید در جایی واقع شوند که امکان عبور آزاد را برای همه مردم فراهم آورند. وجود مناطق استراحت در تمام پیاده‌روها، به ویژه برای افراد دارای مشکلات حرکتی بسیار مفید خواهد بود. امکانات رفاهی، از قبیل تلفن‌های عمومی و شیرهای آب شُرب، باید به گونه‌ای طراحی شوند که دسترسی کودکان و استفاده‌کنندگان از صندلی چرخدار به آنها راحت باشد.
 
علائم و نشانه‌ها: علائم شامل نشانه‌های جهت‌یابی و اطلاعات مربوط به نام و شماره خیابان می‌شود که طراحی و مکانیابیِ آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. علائم باید کاملاً واضح بوده؛ از نورپردازی مناسبی برخوردار باشند؛ در یک مکان کاملاً برجسته نصب شوند؛ در ارتفاعی قرار گیرند که همه کاربران به راحتی قادر به خواندن آن باشند و همچنین از نمادهای جهانی، حروف لمسی، رنگ‌های متضاد و اندازه و نوع فونتی که به آسانی قابل خواندن باشد استفاده نمایند.
 
مسکن: شهرداری‌ها و مسئولانِ خدمات اجتماعی باید مسکن مناسب، ارزان و مطابق با استانداردهای جهانی را برای افراد نیازمند و گروه‌های کم‌درآمد شهری تأمین نمایند.
 
اطلاعات و فناوری: شهرداری‌ها می‌توانند با استفاده از فناوری‌های نوظهور، جهت از میان برداشتن موانع و افزایش مشارکت مردم در فرایند برنامه‌ریزی اقدام نمایند. برای دسترسی افراد ناشنوا، نابینا یا افرادی که دارای ناتوانی‌های یادگیری هستند، اطلاعات را می‌توان به شکل‌های مختلف از جمله نوار‌های صوتی، حروف چاپیِ درشت، خط بریل، متن الکترونیکی، سیستم‌های کامپیوتری و نیز بصورت زیرنویس ارائه نمود. جلسات عمومی باید مجهز به امکانات ارتباطی و مشارکتی باشند و در مکان‌هایی برگزار شوند که برای صندلی چرخدار در دسترس باشند.
 
بهترین اقدامات و عملکردها
 
شهرداری‌ها چه از طریق برنامه‌های خاص و چه ابتکارات مالی، مسئول پیاده‌سازی راهبردهای دسترسی برای افراد معلول هستند. در زیر به چند شهر‌ که اقدامات خاصی در این زمینه انجام داده‌اند اشاره شده است:
 
(شهر پیتربروگ3): شهر پیتربروگِ انگلیس برای یکپارچه‌سازی و کمک به افراد معلول، کمیسیون معلولان و سالمندان را در سال 1988 راه‌اندازی و دستورالعمل‌هایی را در این رابطه تصویب نمود. این دستورالعمل‌ها که بر نیازهای دسترسی سالمندان و معلولان معطوف شده‌اند، در برنامه‌ریزی کاربری زمین، ساخت و ساز و توسعه محل و نوآوری‌های طراحی املاک استفاده می‌شوند و تعادلی را بین طراحی و برنامه‌ریزی برای رفع نیازهای مختلف انواع معلولیت‌ها برقرار می‌سازند. دستورالعمل‌های مذکور در کلیه فرایندهای ساخت و ساز از جمله در بخش جداول و کناره‌راه‌ها، پیاده‌راه‌ها، مناطق تفریحی، زمین‌های بازی، حمل‌و‌نقل و مکان‌های برگزاری رویدادها و جشنواره‌ها اعمال می‌شوند. به علاوه، این دستورالعمل‌ها حاوی گزیده‌ای از آئین‌نامه منطقه‌بندی شهر در رابطه با نیازهای پارکینگی برای خودروی افراد معلول می‌باشند. کمیسیون معلولان و سالمندان برای مقابله با مشکل دسترسی، یک کمیته ساختمان‌سازی ایجاد نموده است. وظیفه این کمیته، نظارت بر دسترسی به ساختمان‌های محلی، فراهم نمودن امکانات اولیه به منظور تضمین دسترسی و تصویب قوانین ساختمان‌سازی استاندارد می‌باشد.
 
 
 
(شهر ویندسور4): شهر ویندسورِ انگلیس از سال 1981، یک کمیته دائمی برای افزایش آگاهی جامعه درباره نیازهای افراد معلول راه‌اندازی نموده است. کمیته مشورتی دسترسی5WAAC) متشکل از یکی از اعضای شورای شهر و 11 عضو از جامعه، از جمله افراد معلول می‌باشد که در آن یک نفر به عنوان رئیس و یک نفر به عنوان نایب رئیس انتخاب می‌شود. کارکنان شهرداری نیز به عنوان منابع در دسترس با این کمیته همکاری می‌کنند. مأموریت کمیته مشورتی دسترسی،مشورت دادن به شورای شهر و کارکنان، انجام ارزیابی نیاز‌ها، ارتقاء آگاهی جامعه، تشویق خدمات یکپارچه و اجرای سیاست‌ها می‌شود. کمیسیون‌های فرعیِ زیر نظرWAAC، نیز دارای وظایف خاص از جمله طراحی بدون مانع، ایجاد ورودی‌های دارای شیب ملایم در پیاده‌روها و گذرگاه‌ها، مسائل اشتغال، خدمات بهداشتی و درمانی و امور حمل‌و‌نقل می‌باشند.
 
 
 
(شهر گوئلف6): شهرداری گوئلفِ کانادا و کمیته مشورتی طراحی بدون مانع در ماه ژوئن سال 2001، دستورالعمل‌های دسترسی را منتشر کردند. هدف از تدوین این دستورالعمل‌ها کمک به فرایند طراحی و برنامه‌ریزی برای ایجاد یک شهر بدون مانع بود. شهر گوئلف به عنوان کارفرما و ارائه دهنده خدمات در نظر دارد اهداف زیر را تحقق بخشد: اجرای نقش پیشتاز و الگو بودن برای مشاغل، نهاد‌ها و بخش‌های داوطلب از نظر دسترسی، برابری اشتغال، ارتباطات، تفریح، حمل‌ونقل، مسکن و آموزش و پرورش؛ ایجاد فرآیندی برای شناسایی موانع و مشکلات موجود در خدمات و امکانات؛ بهبود مداوم سطح دسترسی به امکانات و خدمات شهری؛ تشویق فعالانه تمام اقشار جامعه برای ارائه اطلاعات در زمینه طراحی، توسعه و بهره‌برداری از خدمات و امکانات جدید و بازسازی شهری و همچنین فراهم آوردن منابع و پشتیبانی برای اثربخشی این سیاست.
 
 
 
(شهر برامپتون7): در آوریل سال 2001، شورای شهر برامپتونِ کانادا، سیاست طراحی جهانی را برای فضاهای بازی به تصویب رساند. این شورا همچنین فهرستی از استانداردهای لازم را برای ایجاد شیب‌راهه‌ها، سطح‌بندی‌ها و ورودی و خروجی‌های در دسترس تصویب نمود. هدف شورا افزایش دسترسی جهانی برای افراد معلول و کودکان به تمام زمین‌های بازی شهر از طریق کاربرد اصول طراحی جهانی است.
 
(شهر وینیپگ8): شهر وینیپگ اولین شهر در کانادا است که سیاست طراحی جهانی را در دسامبر سال 2001 تصویب نمود. به موجب این سیاست، شهرداری متعهد به ایجاد شهری برای تمام شهروندان از طریق اجرای طراحی جهانی شد. شهرداری وینیپگ یک کمیته مشورتی دسترسی دارد که شورا را در دسترسی به اطلاعات و خدمات مورد نیاز معلولان یاری می‌رساند. وینیپگ معتقد است که یک شهر طراحی شده جهانی از آنجا که فرصت بهره‌برداری کامل و یکسان از خدمات و امکانات شهر را به همه شهروندان می‌دهد، شهری در دسترس، امن، زیبا و مفرح بوده و در نتیجه موجب جذب گردشگران، منابع مالی بیشتر و بهبود کیفیت زندگی ساکنانش خواهد شد.